Od 1947 roku jezioro Łukajno stanowi za rezerwat przyrody – każdy, kto odwiedził to miejsce nie będzie tym faktem zaskoczony, ponieważ jezioro i jego okolica tworzą niesamowity przyrodniczy krajobraz. Możemy spotkać tu wiele gatunków zwierząt i roślin. Pięknego widoku dopełniają wody jeziora i delikatne pagórki.
Rezerwat został wpisany także na listę UNESCO (UNESCO-MAB) jako rezerwat biosfery. Teren o powierzchni około 1190 hektarów jest częścią Mazurskiego Parku Krajobrazowego. Samo jezioro, położone na wysokości 115 m n. p. m., ma powierzchnie około 680 hektarów.
Na terenie rezerwatu prowadzone są rozmaite badania naukowe – Uniwersytet Warszawski ma tu nawet własną placówkę terenową.
Trudno być zaskoczonym, ponieważ teren obfituje w rozmaitą faunę i florę. Jest, między innymi, jednym z większych w Europie rezerwatów łabędzia niemego. Spotkamy tu też: łabędzia krzykliwego, różne odmiany czapli, mew, rybitw, żurawi, a także lisy, bobry, kuny leśne, łasice i wiele, wiele innych gatunków.
Obok rezerwatu została wzniesiona wieża widokowa, umożliwiająca obserwację ptactwa.
